Langzaam loopt hij mij tegemoet. We kennen elkaar van ontmoetingen in het dorp. “Hoe gaat het?” “Net geopereerd, dus nog even rustig aan.” Eigenlijk moet hij rusten, maar dat past niet bij hem. Hij wil het liefst weer zo snel mogelijk aan het werk. Hij veert op als hij vertelt over in zijn ogen het mooiste beroep van de wereld: dierenbegeleider; van luchthaven naar plaats van bestemming. 

Een tussenzinnetje valt me op. Jammer dat er bij onze organisatie zoveel aan de hand is. Ik luister naar zijn verhaal. Hoe ongelooflijk trots hij is op zijn werk. Hoe moeilijk hij het vindt om zich neer te leggen bij wat er niet goed gaat. Is dit een man die de veranderingen van zijn organisatie niet aan kan? Nee! In tegendeel. Hij is de eerste die onderstreept dat zijn organisatie zich moet aanpassen om de concurrentie aan te kunnen. De vraag is of het ooit gaat lukken als er niet wordt geluisterd naar wat er op de werkvloer gebeurt. Ieder goed idee van de vloer dat kosten kan besparen of de kwaliteit kan verhogen, valt stil. Daarvoor in de plaats is er chaos. Die chaos wordt niet benut om de mensen zelf te laten nadenken over hoe het beter kan, want daarvoor zijn de managers. Alles stroopt op. Inmiddels is het werk niet minder, maar het aantal werknemers wel. Uitzendkrachten vangen de pieken op. Hij geeft aan het met deze mensen te doen te hebben. Ze weten nooit waar ze aan toe zijn en hebben vaak meerdere baantjes hebben om aan een fatsoenlijk loon te komen. Hij haalt zijn schouders op en zegt dat hij ze in ieder geval kan behandelen als collega's. De voorbeelden die hij noemt om dingen beter aan te pakken, liggen dicht bij zijn eigen talenten. Dat raakt me nog het meest. Deze betrokken medewerker wil al zijn talent inzetten om de organisatie te helpen kosten te besparen. 

Ik hoor hoe hij spreekt over zijn collega's en hoe zij het zouden aanpakken als zij de kans kregen. Wat zou er gebeuren als je deze groep inzicht geeft in de cijfers, ze deelgenoot maakt van de prioriteiten en ze de macht geeft om investeringen te doen en beslissingen te nemen? En als zij bepalen wat voor training ze nodig hebben en welke medewerkers ze graag - voor lang of tijdelijk - nodig hebben om de door hen bepaalde doelen te realiseren? 

Ik denk dat dier, organisatie en vooral de mens hier heel wat beter van zouden worden. In het boek ‘Reinventing organizations’ kun je lezen waar dit ver is doorgevoerd. Met bijzondere resultaten. Het boek heb ik gelezen en het gesprek van vanmorgen heeft mij tot nadenken gestemd. Deze zondagmorgen ga ik niet meer vergeten. Wat ik hierin kan betekenen, houdt me wederom bezig.

“Ik heb namelijk een mooie blonde dochter...”

Voor de tweede keer lees ik in De Telegraaf dat de initiators van het protest tegen de komst van een vluchtelingen het niet zo hadden bedoeld. Ze wilden wel laten horen dat ze geen azc willen, maar hadden niet gerekend op het vele geweld. Het verschil tussen intentie en effect is groot. Met gevolgen voor iedere gemeente die hierna communiceert over de komst van vluchtelingen. Heesch is van ons allemaal, want het beïnvloedt ons allemaal. Hoe vaak hoor je niet: “Ben het niet eens met het geweld, maar ik vind ook....” Angst. Terecht of onterecht?

Wie is schuldig?
Iedereen zoekt direct naar de schuldige. De initiators geven de relschoppers - het liefst mensen uit andere dorpen die met bussen tegelijk zijn gekomen - de schuld. Niemand wil dat het uit de hand loopt. Nee, niemand! Of toch wel? Ik ga ervan uit dat er meerdere perspectieven zijn om naar een situatie te kijken. Het heeft geen zin om te zeggen: dat wil toch niemand? Er is een groep mensen die geen vluchtelingen in Nederland wil. Helder. Gehoord! 

Nu een andere vraag. Wie luistert er naar wie in dit hele vraagstuk? Waar zoek je naar als je angst hebt? Naar geruststelling, maar waar? Je leest ook alleen wat past bij jouw perceptie. Dus genoeg om nog banger te worden. Wie en wat heb je nodig om je zorgen te verkleinen? Wat zeg je tegen iemand met een mooie blonde dochter? Het is voor communicatieprofessionals zo ontzettend belangrijk om met deze mensen in gesprek te gaan. Zij hebben angsten waar ratio echt niet bij helpt. Wie vertrouwen zij? De overheid? De burgemeester? De politie? Het COA? Dat is per gemeente verschillend. Durf realistisch te kijken naar je eigen gemeente en vraag je af of mensen je vertrouwen? Zo niet, bundel dan je krachten in de samenleving en ga met elkaar het gesprek aan. Denk na over de vorm, want een inspraakavond lijkt inmiddels een platform voor de mensen die heel duidelijk ‘NEE’ zeggen in woord en gebaar? Als je dat risico loopt, stel ik de vraag of je de democratie hiermee dient, want die wordt volgens mij hard overschreeuwd!

Wie vertrouwt wie?
Het begint met realiteitszin. Open communicatie over wat de huidige stand van zaken is, is een voorwaarde. Empathie voor de mensen met zorgen en afkeuring voor mensen die geweld denken te mogen inzetten. De vraag blijft: ‘Wie vertrouwen we?’ En wie is - of liever gezegd zijn - aan zet. Dat er wat moet gebeuren, is duidelijk. De langetermijngevolgen zijn groot. Vluchtelingen zijn straks een groep mensen die niet alleen in eigen land de oorlog ontvluchten, maar ook hier.

Samenwerken en van elkaar leren
Op vrijdag 22 januari zijn 250 mensen van gemeenten en partijen rond dit vraagstuk bijeen tijdens het congres www.opvangvluchtelingen.nl. Ik hoop oprecht dat we hier beseffen dat we elkaar nodig hebben om te leren hoe  we hier nu en in de toekomst mee omgaan.

In Geldermalsen is het vanavond raak. De ME moet er zelfs aan te pas komen. Boze burgers laten met geweld zien dat ze niet zitten te wachten op 1.500 asielzoekers. Op televisie vertellen mensen voor de camera dat ze vinden dat 1.500 asielzoekers te veel is op de kleine gemeenschap. Er wonen op dit moment rond de 14.000 inwoners. Een man vertelt aan de NOS dat hij begrijpt dat mensen bang zijn voor inbrekers. Mijn mond valt open. Inbrekers?

Waarom is er niemand die de vluchtelingen een stem geeft? Niemand die zich geroepen voelt om een realistisch beeld te schetsen over wie deze vluchtelingen zijn en wat zij hebben opgegeven om te overleven! Ga nu eens na dat je zelf je koffers pakt omdat je leven wordt bedreigd. Je stapt in een levensgevaarlijk bootje met je kinderen om te ontsnappen aan geweld. Je wil maar één ding: overleven en je kinderen een toekomst bieden. Ja en er zijn ook mannen die zonder gezin de oversteek hebben gemaakt. Maar zeg nu eerlijk: wat zou jij doen, als je leeft in wereld van geweld?

Nu zijn we tien jaar verder en wederom hebben we het vraagstuk integratie op tafel. Waarom zijn er problemen? Wat is er toch aan de hand met de vluchtelingen van tien jaar geleden? Vraag jezelf dan eens af wat jij zou voelen als je als jong kind door je ouders bent meegenomen naar Nederland. Weg van wat voor jou normaal is en je komt terecht in een tentenkamp. Wat zou je voelen als je de berichten uit Geldermalsen terug kijkt, terwijl je je werkstuk voor school aan het maken bent over je komst naar Nederland. Ik voel het verdriet van dit kind tot op mijn botten. Ik zie zijn verdriet over zoveel intolerantie. Ik zie hoe dit kind kijkt naar zijn ouders die de oversteek hebben gemaakt. Wij bepalen nu met zijn alleen of dit kind gelukkig is met deze keuze. Tot op heden voel ik alleen maar schaamte en verdriet. Zij vluchten voor geweld, naar een land dat geweld gebruikt om te laten voelen dat ze niet welkom zijn.

Ik schaam me voor mijn landgenoten. Laten we toch alstublieft tot inkeer komen en deze mensen opvangen en helpen. Wie geeft de vluchtelingen een stem. Merkel zegt: "Wir schaffen das." Wie zegt bij ons: "We kunnen dit aan en we gaan er samen de schouders onder zetten." Rutte? Communicatievakgenoten pak de handschoen op en geef vluchtelingen een gezicht.

In één week 210 inschrijvingen voor kosteloos congres opvangvluchtelingen.nl op 22 januari. Een week geleden ging ons eerste bericht eruit. Een week later hebben we 210 inschrijvingen. Samen met de congreslocatie hebben we besloten om de hoofdzaal te vergroten zodat we meer bezoekers kunnen ontvangen. We zijn gestart om belangstellenden te informeren dat onze primaire doelgroep gemeenten zijn en dat zij bij voldoende plaats alsnog mee kunnen doen.

De reacties die we krijgen zijn zeer uiteenlopend. Laat ik beginnen met heel veel positieve reacties. Daarnaast merk je dat er een groep mensen is die je negeren en dan heb je nog een groep die ietwat beledigd is. Als je moe bent, trek je je de dingen vaak wat meer aan. Het is dan moeilijker om je niet te gaan verdedigen. Gelukkig hebben wij voordat we aan dit initiatief begonnen op heel wat deuren geklopt om te vragen of deze organisaties mee wilden doen. Sterker nog, we hebben erop aangedrongen dat we ze willen helpen, maar dat we het niet alleen kunnen. Toen deur na deur dicht bleef, hebben we dit onderwerp toch opgepakt. Nu reageren deze instanties beledigd en vragen zij ons wie wij zijn om dit op te pakken. Als we ze uitleggen wie we allemaal hebben benaderd, volgt er een excuus of radiostilte.

Als we nu allemaal eens wat minder op de ander letten en kijken wat we zelf kunnen doen. Denk er dan eens over na hoeveel energie je kunt krijgen van het leveren van een positieve bijdrage. Ons streven is om een genuanceerder beeld te creëren in Nederland. Ik wil dat nog aanscherpen en stellen: ik wil bijdragen aan een vriendelijk Nederland. Iedereen vriendelijk bedankt voor het doorsturen. Ken je nog communicatieprofessionals bij gemeenten, die moeilijk te bereiken zijn via LinkedIn of twitter, maar ook behoefte hebben aan kennisuitwisseling? Benader ze! Hoe meer gemeenten we op 22 januari samen kunnen brengen, hoe meer slagkracht we hebben voor een vriendelijk Nederland.

De teller staat op 130 aanmeldingen voor congres communicatie vluchtelingenopvang op 22 januari. Wat leeft het onderwerp communicatie over vluchtelingenopvang. Na slechts drie dagen hebben we 130 inschrijvingen voor het congres. Het is onvoorstelbaar veel werk voor collega-initiatiefnemer Jorg Damen en zijn team bij Medilex, maar ze gaan onvermoeibaar door. De congreslocatie Antropia zet ook alle zeilen bij en gaat kijken of we meer ruimte kunnen krijgen. Vandaag bleek dat de site bij het inschrijven problemen gaf en Netsupport schoot direct te hulp.

Morgen worden de eerste deelnemerslijsten aangemaakt en gaan we kijken of we de vele vragen kunnen honoreren van niet gemeenten. Het is hartverwarmend wat mensen schrijven en hoe graag ze ook willen helpen. Ik ben trots op mijn vakgenoten die massaal onze berichten zijn gaan delen. Een groot aantal heeft echt moeite gedaan om communicatieprofessionals en bestuurders bij gemeenten te bereiken.

We hopen dat we heel veel communicatieprofessionals bij gemeenten kunnen bereiken en zo de handen ineen kunnen slaan. Niet alleen op 22 januari in Zeist Driebergen, maar ook daarvoor en daarna. Als je nog iemand wilt tippen: www.opvangvluchtelingen.nl is de congrespagina.

Na drie volle dagen alle energie op het bekendmaken van het congres, kunnen we gaan nadenken over de verdere invulling van het programma. De inspirerende gesprekken die Jorg, Remco en Ynte en ik hebben gevoerd met de sprekers en gemeenten die mee willen doen met het onderdeel praktijkvoorbeelden, beloven heel veel goeds.

Tenslotte wil ik graag iets zeggen tegen Jorg Damen. "Dank je wel in je geloof dat we dit voor elkaar gaan krijgen. De stap om gezamenlijk te werken aan eerlijk beeld over vluchtelingen en opvang komt nu echt dichterbij. Zodat over 10 jaar de kinderen van nu, die huis en haard hebben verlaten, zien dat er meer verhalen zijn dan alleen die nu alle aandacht krijgen."

Op 22 januari 2016 gratis congres communicatie vluchtelingenopvang!
Hoe moet het zijn om over tien jaar te horen hoe jouw start in Nederland is geweest? Niet praten, maar doen. De communicatie over vluchtelingenopvang is ontzettend complex. Wanneer we echter onze krachten bundelen, kunnen we laten zien, dat communicatie het verschil kan maken. Vier mensen vonden dat het tijd werd, om niet te praten maar te doen. We hebben gezamenlijk een prachtig programma uitgewerkt, met als doel bij te dragen aan een meer genuanceerde beeldvorming over vluchtelingenopvang in Nederland. We hebben veel gesprekken gevoerd en hebben ons niet laten leiden door wat er niet kan, maar juist door wat er wel kan. Fantastische Sprekers die belangeloos meewerken, websitebouwers, congreslocatie Antropia in Driebergen en partijen die helpen met het verspreiden van onze droom: delen van kennis om gezamenlijk in woord, gebaar en beeld meerdere kanten te laten zien van vluchtelingenopvang in Nederland.

Persoonlijk: 'Ik wil niet over 10 jaar horen dat de integratie van de vluchtelingen geen succes is gebleken. Dat de jongeren het gevoel hebben dat ze niet welkom zijn en nooit zijn geweest. Ik wil een bijdrage leveren aan het communiceren vanuit verschillende perspectieven. Daarnaast wil ik helpen bouwen aan een netwerk van communicatieprofessionals die elkaar helpen en inspireren'. Meer informatie op www.opvangvluchtelingen.nl.

De eerste vraag die ik mijzelf moet stellen is: voor wie hou ik een blog bij? Wie is er geïnteresseerd in mijn gedachtengoed? Mensen die net als ik gepassioneerd zijn over mensen in het algemeen en het communicatievak in het bijzonder? Vandaag bijvoorbeeld las ik in het FD een artikel dat met de titel 'Beach Body Index' van Kim Putters, directeur van Sociaal Cultureel Planbureau. Waarom viel mijn oog hierop? Omdat ik de auteur niet zo goed kon rijmen met de titel van het artikel, denk ik. Het blijkt vervolgens zeer interessant te zijn. 

Wat als wij met zijn allen in Nederland er naar streven om als samenleving gelukkiger te zijn? Een gelukkige bevolking is namelijk de beste garantie voor een stabiele samenleving. Kernwoorden zijn vervolgens het zorgen voor zelfvertrouwen en voorkomendheid. Onder dit laatste verstaan we gezondheid, goede verzorging en fitheid. Kortom, aantrekkelijkheid voor anderen. 

Een boeiende onderwerp voor organisaties. Wat doe je aan je eigen aantrekkelijkheid en zelfvertrouwen? Wat als je investeert in het krijgen van zelfvertrouwen bij mensen in je organisatie om een verandering samen het hoofd te bieden?